مهاجرت تحصیلی کارشناسی به آلمان در سال 2025 به یکی از گزینه‌های محبوب برای دانشجویان ایرانی تبدیل شده است. بهترین دانشگاه های آلمان از نظر علمی در سطح بالایی قرار دارند و همچنین نسبت به کشورهای دیگر شهریه زیادی دریافت نمیکنند. همین موضوع باعث شده بسیاری از جوانان ایرانی به جای صرف هزینه‌های بالا در دانشگاه‌های داخلی یا کشورهای دیگر، مسیر تحصیل کارشناسی در آلمان را انتخاب کنند. دانشجویان بین‌المللی در آلمان از امکانات آموزشی پیشرفته، کتابخانه‌های مجهز و فضای علمی پویا برخوردارند. علاوه بر این، پس از پایان تحصیل، امکان دریافت اقامت کاری و یافتن شغل در بازار کار گسترده و متنوع آلمان، یکی دیگر از دلایل جذابیت این مسیر است. بسیاری از فارغ‌التحصیلان ایرانی موفق شده‌اند بعد از پایان دوره کارشناسی در آلمان، وارد بازار کار شوند و آینده‌ای پایدار برای خود بسازند.
شرایط تحصیل در مقطع کارشناسی در آلمان
برای تحصیل در مقطع کارشناسی باید شرایط تحصیل در آلمان را داشته باشید.
مدرک تحصیلی مورد نیاز
اولین قدم داشتن یک مدرک دیپلم ۱۲ ساله است که از نظر سطح آموزشی با گواهی Abitur آلمان هم‌تراز باشد. اگر این شرط فراهم نباشد، متقاضی باید دوره‌ی آمادگی یک‌ساله‌ای را در کالج‌های Studienkolleg بگذراند.
دوره Studienkolleg
در این کالج‌ها، درس‌هایی مثل زبان آلمانی، ریاضی و مباحث مرتبط با رشته‌ی مورد نظر آموزش داده می‌شوند و در پایان هم آزمونی به نام FSP (Feststellungsprüfung) برگزار می‌شود که قبولی در آن شرط ورود به دانشگاه است.
شرط معدل
معدل هم نقش مهمی دارد. معمولاً دانشگاه‌ها حداقل معدل ۱۵ از ۲۰ یا معادل GPA 3.0 را می‌پذیرند. البته اگر قصد ورود به دانشگاه‌های مطرح‌تر را داشته باشید، باید معدل بالاتری داشته باشید.
شرط سنی و فاصله از دیپلم
از نظر سنی محدودیت خاصی وجود ندارد، ولی اگر فاصله زیادی بین زمان دیپلم و اقدام برای تحصیل باشد (مثلاً بیشتر از ۳ تا ۵ سال)، ممکن است شانس دریافت ویزای تحصیلی آلمان کمتر شود.
شرایط متقاضیان زیر ۱۸ سال
نکته مهم دیگر برای متقاضیان زیر ۱۸ سال است. این افراد برای ورود به دانشگاه نیاز به قیم قانونی در آلمان دارند. البته پدر و مادر نمی‌توانند به‌عنوان قیم انتخاب شوند و باید شخص دیگری این مسئولیت را بر عهده بگیرد.
زبان مورد نیاز برای تحصیل کارشناسی در آلمان
در بیشتر دانشگاه‌های دولتی آلمان، دوره‌های کارشناسی به زبان آلمانی برگزار می‌شوند. به همین دلیل، اگر قصد ادامه تحصیل در این کشور را دارید، تسلط به زبان آلمانی یکی از مهم‌ترین شرایط پذیرش است. برای گرفتن پذیرش مشروط، معمولا مدرک زبان در سطح B1 کافی است، اما اگر بخواهید مستقیما وارد دانشگاه شوید، باید مدرک آزمون b2 آلمانی یا بالاتر، مثل TestDaF یا DSH، ارائه دهید.
خوشبختانه بعضی از دانشگاه‌ها دوره‌های زبان پیش‌نیاز را برگزار می‌کنند تا دانشجویانی که هنوز به سطح مورد نیاز نرسیده‌اند، بتوانند خودشان را آماده کنند. اگر به دنبال دوره‌های انگلیسی‌زبان هستید، گزینه‌هایی هم در برخی دانشگاه‌ها وجود دارد، اما محدودتر هستند. در این حالت، باید مدرک آیلتس با نمره حداقل 6.0 تا 6.5 یا تافل با نمره حداقل 90 ارائه کنید.
برای آمادگی بهتر، یادگیری زبان آلمانی از سطح پایه (A1) تا پیشرفته (C2) از طریق مؤسسات معتبری مثل ادبا، انتخابی هوشمندانه است. این آموزش‌ها نه‌تنها به قبولی در آزمون‌های زبان کمک می‌کنند، بلکه در زندگی روزمره در آلمان هم حسابی به کارتان می‌آیند.
مراحل اخذ پذیرش تحصیلی از آلمان
مرحله 1: انتخاب رشته و دانشگاه
ابتدا باید مشخص کنید که می‌خواهید چه رشته‌ای و در کدام دانشگاه آلمان تحصیل کنید. انتخاب درست در این مرحله بسیار مهم است. دانشگاه‌هایی مانند TUM، هایدلبرگ یا هومبولت رقابت بالایی دارند. برای جستجوی رشته‌ها می‌توانید از سایت‌های DAAD یا Uni-assist استفاده کنید.
مرحله 2: بررسی شرایط دانشگاه
هر دانشگاه شرایط خاص خود را دارد. برخی فقط به معدل و مدرک زبان توجه می‌کنند، در حالی که برخی ممکن است آزمون‌هایی مثل TestAS را نیز لازم بدانند. همچنین مدارک تحصیلی شما باید توسط سازمان ZAB بررسی و تأیید شوند.
مرحله 3: آماده‌سازی مدارک
مدارک مورد نیاز شامل ترجمه رسمی دیپلم، ریزنمرات، رزومه، انگیزه‌نامه، توصیه‌نامه و مدرک زبان می‌باشد. اگر هنوز سطح زبانتان به حد مورد نظر نرسیده، می‌توانید با مدرک آزمون B1 آلمانی پذیرش مشروط دریافت کنید.
مرحله 4: ارسال درخواست
ارسال درخواست معمولاً از طریق پلتفرم Uni-assist انجام می‌شود، اما برخی دانشگاه‌ها پذیرش مستقیم دارند. ددلاین‌ها را با دقت بررسی کرده و قبل از موعد تعیین‌شده مدارک را ارسال نمایید.
مرحله 5: دریافت پذیرش
در صورت کامل بودن مدارک و داشتن شرایط مناسب، پذیرش تحصیلی دریافت خواهید کرد. این پذیرش ممکن است قطعی یا مشروط باشد. پذیرش مشروط نیاز به گذراندن دوره زبان یا کالج دارد.
ویزای تحصیلی برای مهاجرت به آلمان
پس از اینکه نامه‌ی پذیرش از دانشگاه‌های آلمان را دریافت کردید، نوبت به یکی از مهم‌ترین مراحل یعنی گرفتن ویزای تحصیلی می‌رسد. برای این کار باید از طریق سفارت آلمان یا کارگزاری رسمی آن وقت بگیرید و نسبت به اخذ ویزای آلمان با TLS Contact اقدام نمایید.
مهم‌ترین مدرکی که باید آماده داشته باشید، گواهی تمکن مالی است. برای سال 2025، این مبلغ حداقل 12,324 یورو در سال است که باید در یک حساب مسدودشده (Blocked Account) قرار بگیرد تا ثابت شود که توانایی مالی لازم برای یک سال زندگی دانشجویی در آلمان را دارید. در کنار آن، پاسپورت معتبر، نامه پذیرش دانشگاه، مدرک زبان، بیمه درمانی و فرم‌های تکمیل‌شده‌ی درخواست ویزا هم باید ارائه شود.
فرآیند بررسی ویزا معمولا بین ۸ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد، بنابراین بهتر است حداقل سه ماه زودتر از تاریخ شروع ترم، برای گرفتن وقت سفارت اقدام کنید تا به مشکلی برنخورید.
نکته مهم این است که ویزای مخصوص دوره‌های زبان معمولا برای ایرانی‌ها صادر نمی‌شود، مگر در موارد خاصی که فرد پذیرش قطعی از یک دانشگاه داشته باشد و فقط نیاز به تقویت زبان برای ورود به دوره اصلی داشته باشد. بنابراین، اگر هنوز زبانتان در حد سطوح زبان آلمانی مورد نیاز لازم نیست، حتما از همان ابتدا برای پذیرش مشروط اقدام کنید تا در ادامه مسیر به مشکل برنخورید.
زمان شروع سال تحصیلی در آلمان
سال تحصیلی در آلمان معمولا در دو بازه‌ی زمانی برگزار می‌شود: ترم زمستان و ترم تابستان. ترم زمستان که رایج‌ترین گزینه برای شروع تحصیل است، از اوایل اکتبر شروع می‌شود و تا پایان ماه مارس ادامه دارد. ترم تابستان هم از آوریل آغاز می‌شود و تا سپتامبر ادامه دارد، اما تعداد رشته‌ها و ظرفیت‌های پذیرش در این ترم کمتر است.
بیشتر دانشجویان بین‌المللی، به‌ویژه کسانی که از ایران اقدام می‌کنند، ترم زمستان را برای شروع ترجیح می‌دهند، چون هم فرصت بیشتری برای آماده‌سازی مدارک دارند و هم گزینه‌های بیشتری برای انتخاب دانشگاه و رشته پیش رویشان قرار دارد.
ددلاین ارسال درخواست برای ترم زمستان معمولا تا ۱۵ جولای است و برای ترم تابستان تا ۱۵ ژانویه. البته این تاریخ‌ها می‌توانند از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر متفاوت باشند. به همین دلیل حتما باید سایت رسمی دانشگاه مورد نظرتان را بررسی کنید تا از تاریخ دقیق اپلای جا نمانید.
تحصیل رایگان در دانشگاه‌های آلمان
یکی از دلایل اصلی که آلمان را به مقصد محبوبی برای دانشجویان بین‌المللی تبدیل کرده، امکان تحصیل رایگان در آلمان در دانشگاه‌های دولتی این کشور است. برخلاف بسیاری از کشورها، آلمان شهریه‌های سنگین برای دوره‌های کارشناسی دریافت نمی‌کند. تنها مبلغی که دانشجویان باید پرداخت کنند، هزینه‌ای ترمی است که معمولا بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ یورو است. این مبلغ بیشتر برای پوشش خدمات دانشجویی، استفاده از امکانات دانشگاه و بلیط حمل‌ونقل عمومی در نظر گرفته شده است.
البته باید توجه داشت که این شرایط عمدتا برای دوره‌هایی صدق می‌کند که به زبان آلمانی ارائه می‌شوند. بنابراین، اگر قصد دارید از این فرصت استفاده کنید، تسلط به زبان آلمانی اهمیت زیادی دارد. در مقابل، دانشگاه‌های خصوصی شهریه‌های قابل‌توجهی دارند که می‌تواند از ۳,۰۰۰ تا حتی ۲۰,۰۰۰ یورو در سال هم برسد.
همچنین بورسیه‌ها برای مقطع کارشناسی محدودتر از مقاطع بالاتر هستند و اغلب شامل هزینه‌های زندگی می‌شوند تا شهریه، چون شهریه‌ای برای پرداخت وجود ندارد. به همین دلیل، اگر بتوانید به سطح مناسبی از زبان آلمانی برسید و پذیرش از دانشگاه دولتی بگیرید، می‌توانید با هزینه‌ای بسیار پایین‌تر از دیگر کشورهای اروپایی یا آمریکای شمالی، تحصیل باکیفیتی را تجربه کنید.
کالج‌های آلمان برای دانشجویان بین الملی
کالج های آلمان برای دانشجویان خارجی مخصوص کسانی طراحی شده‌اند که مدرک دیپلم‌شان با استاندارد دیپلم آلمان (Abitur) هم‌خوانی ندارد. اگر مدرک تحصیلی شما از نظر سیستم آموزشی آلمان ناقص تلقی شود، گذراندن این دوره یک‌ساله پیش‌نیاز ورود به دانشگاه خواهد بود.
در این کالج‌ها نه‌تنها زبان آلمانی آموزش داده می‌شود، بلکه دروس پایه متناسب با رشته‌ای که قصد ادامه تحصیل در آن را دارید نیز ارائه می‌شود. مثلا اگر بخواهید در رشته‌های مهندسی تحصیل کنید، باید در دوره T-Kurs شرکت کنید. برای رشته‌های پزشکی یا زیست‌شناسی، M-Kurs مناسب است، و برای رشته‌های اقتصاد، W-Kurs ارائه می‌شود.
برای ورود به کالج، باید حداقل مدرک زبان آلمانی در سطح B1 داشته باشید و در آزمون ورودی (Aufnahmeprüfung) قبول شوید. این آزمون معمولا شامل سوالات زبان آلمانی و گاهی ریاضی یا دروس پایه دیگر است. پس از گذراندن دوره کالج و موفقیت در آزمون نهایی FSP (Feststellungsprüfung)، می‌توانید برای ورود به دانشگاه‌های آلمان اقدام کنید.
این دوره‌ها نقش بسیار مهمی در آماده‌سازی دانشجو برای سیستم آموزشی آلمان دارند و علاوه بر دانش علمی، مهارت‌های زبانی و فرهنگی لازم را نیز تقویت می‌کنند.
شرایط لیسانس مجدد در آلمان
تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی در آلمان برای کسانی که قبلا مدرک لیسانس از ایران یا کشور دیگری دریافت کرده‌اند، ممکن است اما نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و دلایل قانع‌کننده دارد. به‌ویژه اگر قصد دارید رشته‌ای متفاوت از رشته قبلی‌تان را انتخاب کنید، مثلاً از مهندسی به پزشکی یا پرستاری تغییر مسیر دهید، باید در انگیزه‌نامه خود توضیح روشنی درباره علت این تغییر مسیر ارائه دهید.
ادارات مهاجرت و سفارت آلمان معمولاً روی موضوع تغییر رشته و فاصله تحصیلی حساس هستند. اگر از زمان دریافت آخرین مدرک‌تان بیش از ۵ سال گذشته باشد، باید نشان دهید که در این فاصله چه فعالیت‌هایی داشته‌اید و چرا همچنان قصد تحصیل دارید. داشتن سابقه شغلی مرتبط یا علاقه‌ی طولانی‌مدت به رشته جدید می‌تواند کمک‌کننده باشد.
مدارک مورد نیاز برای پذیرش لیسانس مجدد معمولاً شامل مدرک کارشناسی و ریزنمرات ترجمه‌شده، مدرک زبان (B2 آلمانی یا آیلتس با نمره حداقل 6.5 برای دوره‌های انگلیسی‌زبان)، رزومه، انگیزه‌نامه و گواهی تمکن مالی آلمان 2025 است. برای برخی رشته‌ها مانند پزشکی یا دندان‌پزشکی، قبولی در آزمون ورودی و معدل بالا، معمولاً بالای ۱۸، ضروری است.
فرصت‌های شغلی و اقامت پس از تحصیل
دانشجویان دوره کارشناسی در آلمان این امکان را دارند که در کنار تحصیل، هفته‌ای تا ۲۰ ساعت کار پاره‌وقت انجام دهند. این کارها معمولا کمک خوبی برای پوشش دادن بخشی از هزینه‌های زندگی هستند که معمولا بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ یورو در ماه برآورد می‌شود.
بعد از فارغ‌التحصیلی، دانشجویان خارجی تا ۱۸ ماه فرصت دارند تا در آلمان به دنبال شغلی مرتبط با رشته تحصیلی‌شان بگردند. در صورت پیدا کردن کار، ویزای تحصیلی آن‌ها به ویزای کاری تبدیل می‌شود. اگر فرد پس از پایان تحصیل، به مدت سه سال در آلمان مشغول به کار شود، می‌تواند برای دریافت اقامت دائم اقدام کند.
از جمله رشته‌هایی که بازار کار خوبی در آلمان دارند، می‌توان به مهندسی، علوم کامپیوتر، پزشکی و پرستاری اشاره کرد. این حوزه‌ها همواره با کمبود نیروی متخصص مواجه هستند و فرصت‌های شغلی فراوانی برای فارغ‌التحصیلان بین‌المللی دارند.
آموزش زبان آلمانی در مؤسسه زبان ادبا یکی از مطمئن‌ترین و کارآمدترین مسیرها برای افرادی است که قصد ادامه تحصیل یا مهاجرت به آلمان را دارند. این مؤسسه با تکیه بر سال‌ها تجربه در برگزاری دوره‌های زبان آلمانی، محیطی حرفه‌ای و پویا فراهم کرده است که در آن زبان‌آموزان می‌توانند با اعتماد به نفس در مسیر یادگیری قدم بردارند. دوره‌های آلمانی در ادبا به‌صورت کامل و سطح‌بندی‌شده از A1 تا C2 برگزار می‌شوند و متناسب با نیاز زبان‌آموز، کلاس‌ها به دو شیوه حضوری و آنلاین قابل انتخاب هستند. محتوای آموزشی به‌گونه‌ای طراحی شده که هر چهار مهارت اصلی زبان یعنی خواندن، نوشتن، شنیدن و صحبت کردن را پوشش دهد. از جمله ویژگی‌های برجسته این مؤسسه، بهره‌مندی از اساتید باتجربه، منابع آموزشی به‌روز، تمرین‌های هدفمند و ارزیابی‌های مستمر برای سنجش پیشرفت زبان‌آموزان است. مؤسسه ادبا همچنین دوره‌های ویژه‌ای برای آمادگی در آزمون‌های بین‌المللی زبان آلمانی مانند TestDaF، Telc و Goethe-Zertifikat ارائه می‌دهد. برای کسانی که قصد ورود به کالج‌های آلمانی (Studienkolleg) یا شرکت در آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها را دارند، کلاس‌های تخصصی و فشرده نیز در دسترس است. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره برنامه‌ها، زمان‌بندی کلاس‌ها و ثبت‌نام، کافی است با مشاوران مجموعه تماس بگیرید.
